Biały ptak

Ci, którzy nie pamiętają przeszłości, są skazani na jej powtarzanie”

Z pewnością pamiętacie Cudownego chłopaka R.J. Palacio. Tej książki nie da się zapomnieć, podobnie jak komiksu – czy raczej powieści graficznej – o odwadze i wielkim sercu. O dobroci i istocie dobra, które „trzeba czynić zawsze”, jak mówi główna bohaterka Białego ptaka, Sara, opowiadając wnukowi swą bolesną historię.

Babcia sięga pamięcią do szczęśliwego dzieciństwa i dorastania w zamożnej żydowskiej rodzinie we Francji w latach 30. Z czułością wspomina kochających, dobrze wykształconych i mądrych rodziców. Opowiada również o szkole, gdzie – podobnie jak inne koleżanki – podkochiwała się w najprzystojniejszym chłopaku w klasie, nawet nie domyślając się, że jest on młodym nazistą.

Do klasy Sary chodził też Julien, nieśmiały chłopiec dotknięty przez polio, poruszający się o kulach, często wyśmiewany przez kolegów. To on uratował Sarę przed wywózką do obozu i narażając siebie i swoich bliskich, ukrywał ją w ich stodole.

Ta opowieść – o rodzącej się przyjaźni i miłości nastolatków, o poświęceniu, cierpieniu i dozgonnej wdzięczności – jest tym bardziej bolesna, że wnukiem, który słucha opowieści Sary, jest Julian, szkolny prześladowca Augusta, dobrze nam znanego „cudownego chłopaka”.

I tak te dwie historie – dwie książki R.J. Palacio – splatają się ze sobą, pokazując, że walka między dobrem a złem nigdy się nie kończy. Równie ważna jest tu i teraz – bo każdego dnia trzeba umieć stanąć po właściwej stronie i czynić dobro.

Autorka, która przez lata pracowała jako ilustratorka i projektantka okładek, znakomicie wykorzystała obydwa swoje talenty, obrazem i słowem skłaniając nas do pomyślenia o istocie człowieczeństwa. W przystępnej, często skrótowej, a zarazem bardzo przejmującej formie wprowadziła dużo ciekawych wątków; m.in. „na drugim planie” widzimy obserwujących wszystko i wszystkich sąsiadów rodziny Juliena. Wzruszająca jest też opowieść o notatniku… I oczywiście metafory – od tytułowego „białego ptaka” poczynając.  A przede wszystkim niezwykle ciekawie – oczami nastolatki, a zarazem staruszki – przedstawiona Historia.

To kolejna „cud książka” R.J. Palacio – dla młodszych i starszych nastolatków, ich rodziców, dziadków, wychowawców, do wspólnej lektury i bardzo ważnej rozmowy – może tak ważnej jak ta Sary z wnukiem…

                                                                                                                                             Dorota Koman