Mirabelka

Tęsknoty zamknięte w pestce

 Czy pomyśleliście kiedyś, że drzewa czują, myślą, a nawet opowiadają historie?

Przedwojenne Nalewki to miejsce, gdzie żyje duża społeczność żydowska. Na podwórku kamienicy pana Friedmana rośnie mirabelka – drzewo o słodkich i soczystych owocach. To ono opowie nam historię miasta i ludzi od lat 20. ubiegłego wieku aż do współczesności.

W cieniu drzewa spotykają się okoliczni mieszkańcy. Dopóki są dziećmi, rozmawiają z Mirabelką – opowiadają o swoich troskach, radościach i sekretach. Gdy dorosną, nadal czują się tu bezpiecznie. Chaim i Dorka wyznają sobie miłość, a ich rodzice niepokoją się, czy ich małżeństwo będzie udane. Bracia Alfusowie rozmawiają o fabryce strojów karnawałowych. Pan Izaak gra na skrzypcach. Życie toczy się naturalnym rytmem małych i dużych ludzkich spraw.

Ale przychodzi wojna, bezpieczne Nalewki zamieniają się w getto i żaden z mieszkańców już tu nie wróci (wyjątkiem jest mały Noamek, uratowany przez Irenę Sendlerową). Prostoduszna Mirabelka nie potrafi zrozumieć (czy ktoś potrafi?) okrucieństwa wojny i losu, który spotkał jej najbliższych przyjaciół. W tym czasie jej owoce stają się gorzkie, ona sama nie chce już żyć. Na szczęście jest już na świecie mirabelka-córka, teraz ona opowie o nowych mieszkańcach, ich losach w czasach PRL-u – okresie stalinowskim, wydarzeniach 1968 roku, stanie wojennym…

Trudna historia Warszawy i Polski opowiadana z perspektywy drzewa pozwala dziecku zachować bezpieczny dystans. Piękne ilustracje Marty Kurczewskiej sprawiają, że dramatyczne wydarzenia nie przytłaczają, raczej zachęcają do refleksji nad przemijaniem oraz rytmem życia ludzi i… drzew.

                                                                                                                    Marzanna Kuszyńska

PS Inspiracją do powstania tej książki była prawdziwa mirabelka rosnąca na jednym z podwórek warszawskiego Muranowa. Autor, Cezary Harasimowicz, pamiętał ją z dzieciństwa. Po latach w reportażach Hanny Krall odnalazł jej niezwykłą historię.