Październik 2025

2czw

Międzynarodowy Dzień bez Przemocy

 

Warto sięgnąć do rozdziału Pokojowość z książki Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskiej
Z dzieckiem w świat wartości. Porozmawiajmy o wszelkich przejawach przemocy w szkołach: emocjonalnej, słownej, fizycznej, cyberprzemocy, a także instytucjonalnej. Nauczmy dzieci porozumiewać się w sytuacjach rozbieżnych poglądów czy interesów bez użycia siły czy innej formy przemocy (krzyku, obraźliwych słów), wykorzystując metodę Marshalla Rosenberga, opisaną
w podręczniku Porozumienie bez przemocy.

 

Proponujemy lekturę książki Szary Moniki Błądek nagrodzonej w IV Konkursie Literackim
im. A. Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży. Ważnymi głosami przeciwko przemocy będą też: Która to Malala? Renaty Piątkowskiej, Iqbal Francesca d’Adamo, a dla starszych uczniów – Siedem dni Eve Ainsworth, Chłopiec z latawcem – Khaleda Hosseiniego. A dla starszej młodzieży
o skutkach przemocy domowej – Moje drzewko pomarańczowe José Mauro de Vasconcelosa.

 

4so

Światowy Dzień Zwierząt

Jako lekturę wybierzmy tego dnia – i przy wielu kolejnych okazjach – wiersze i książki
o zwierzętach. Miłą lekturą będzie Pamiętnik grzecznego psa Katarzyny Terechowicz i Wojciecha Cesarza, a dla młodszych dzieci Alfabet wśród zwierząt Katarzyny Marciniak oraz Mały atlas zwierzaków (a także:ptaków, …motyli) Ewy i Pawła Pawlaków. Dobrym wyborem będą również książki Adama Wajraka Lolek czy Wilki – na pewno wciągną młodych słuchaczy w poruszające historie opisanych zwierząt.

 

Warto też poczytać uczniom znakomite książki nieco zapomnianych autorów, zamieszczone
w pierwszej kolekcji „Cała Polska czyta dzieciom”: Słoń Birara podróżnika Ferdynanda Ossendowskiego, o wielkiej przyjaźni chłopca i słonia, a także zabawne opowiadania wyjaśniające pochodzenie charakterystycznych cech afrykańskiej fauny Wielkie czyny szympansa Bajbuna Mądrego nadwornego doradcy lwa Samby Mocnego pióra Kamila Giżyckiego.

Znakomitymi książkami o tej tematyce, choć przewrotnie ujętej, są też: Pajęczyna Charlotty
E.B. White oraz Minu Anne M. Schmidt – obie z drugiej kolekcji „Cała Polska czyta dzieciom”.

Zachęcamy do obejrzenia bogatych materiałów wideo na temat zwierząt, dostępnych na naszej stronie internetowej w zakładce XIX Ogólnopolskiego Tygodnia Czytania Dzieciom pod hasłem
„Cała Polska czyta dzieciom o zwierzętach”. Posłuchacie takich pisarzy, znawców zwierząt oraz popularyzatorów książek jak: dr Tomasz Samojlik, Łukasz Wierzbicki, Adam Wajrak, Dorota Sumińska, Małgorzata Kur, Pan Poeta, Marcin Kozioł, Urszula Kowalczuk, Dorota Koman.

 

10pt

Światowy Dzień Drzewa

Światowy Dzień Drzewa promuje tak bliską naszej Fundacji ideę ochrony środowiska naturalnego i więzi ludzi z naturą. Celebruje się go na różnorodne sposoby. My oczywiście zwracamy uwagę na książki, które stanowią doskonały temat do rozmów z dzieckiem.

 

 

 

Bajka o drzewie Elizy Piotrowskiej z serii „Zielone Bajki” uczy malutkie dzieci kochać i szanować drzewa. I całą Ziemię. Drzewa w swych gałęziach kryją gniazda, z których dobiega ptasi śpiew.
To one – piękne wysokie drzewa – chronią latem przed żarem i spiekotą. I one, cudownie kolorowe jesienią, zimą kryją się pod białymi czapami śniegu, by wiosną… ponownie zazielenić się młodymi listkami, wśród których znowu zagnieżdżą się ptaki…

Ta krótka rymowana bajka niesie wiele tematów do rozmowy z dzieckiem… Do wspólnego zachwycania się drzewami i naszym wspólnym światem! Ale też do pokazywania, jak ważne
są w naszym życiu, ile nam dają. I do zachęcania, by dbać o drzewa i Ziemię – jak Kalina, bohaterka Ostatniego drzewa na ziemi Małgorzaty Kur, książki dla trochę starszych czytelników. Trudno nawet wyobrażać sobie Ziemię bez drzew – jak w czasach Kaliny, które oby nigdy nie nadeszły. Dbajmy więc o nie na co dzień. Mali, nastoletni, dorośli. Bo każde drzewo to dom dla ptaków. I cień, i tlen
dla nas wszystkich.

14wt

Dzień Nauczyciela – Święto Edukacji Narodowej

Święto to obchodzone jest w Polsce w rocznicę powołania 14 października 1773 roku Komisji Edukacji Narodowej. To święto wszystkich pracowników oświaty, które ma podkreślać wartość ich pracy. 

Pierwszą „naszą panią” czy „naszego pana” (jakby powiedział nasz ulubiony Mikołajek z serii książek mistrzów Sempé i Goscinnego) dzieci spotykają już w przedszkolu – z wieloma nauczycielkami
i nauczycielami przedszkolnymi mamy okazję współpracować.

Potem szkoła – aż po licealną „panią psor” czy „pana psora” – i z nimi realizujemy nasze programy edukacyjne.

Kłaniamy się nisko całemu gronu nauczycielskiemu, dziękując za ich pracę. I pasję.

„Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie” – te słowa wypowiedziane przez kanclerza Jana Zamoyskiego są wciąż aktualne.

 

16czw

Światowy Dzień Żywności

Dzień ten może być okazją do przeprowadzenia lekcji lub cyklu zajęć na temat: prawidłowego odżywiania, niemarnowania żywności, dokonywania racjonalnych zakupów, wykorzystywania resztek żywności, dzielenia się żywnością.

Zainicjujmy w naszych miejscowościach powstawania Jadłodzielni, gdzie można podzielić się żywnością z osobami potrzebującymi. W czasie pandemii obowiązywać będą na pewno zaostrzone przepisy dotyczące Jadłodzielni, należy się z nimi zapoznać i ich przestrzegać.

Warto także porozmawiać o produkcji żywności – niehumanitarnej i zgubnej dla planety hodowli zwierząt i wyborach każdego z nas, co jemy, o uprawie roślin przy pomocy chemicznych środków, konserwowaniu żywności. Punktem wyjścia do rozmowy mogą być m.in. opowiadania Tomasza Samojlika  Schaboszczak z 2. tomu cyklu Ocalimy Świat pt. Latający talerz, Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel Rudy czy Katarzyny Majgier Pszczoła z tomu 3. Sieci widmo.

 

17pt

XI NOC BIBLIOTEK pod hasłem: Do dzieła!

 

Noc Bibliotek to ogólnopolska akcja przekonująca do czytania poprzez promocję lokalnych bibliotek jako najbliższych miejsc spotkań z kulturą, z różnorodnymi zasobami
i bezpłatną ofertą dla społeczności, sprzyjających wymianie idei i integracji.

XI edycja akcji odbędzie się 17 października 2025 r. (piątek) pod hasłem „Do dzieła!”
w niedawno otwartej warszawskiej Metrotece na stacji metra Kondratowicza.

Bibliotekarze, którzy chcieliby zgłosić swoje biblioteki do akcji mogą zrobić to korzystając
z formularza zgłoszeniowego, który jest dostępny TUTAJ.

Noce Bibliotek zainicjowało i rozwija Centrum Edukacji Obywatelskiej pod patronatem Biblioteki Narodowej, współorganizatorami akcji są nasza Fundacja oraz Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.

Więcej informacji dotyczących akcji: nocbibliotek.ceo.org.pl.

21wt

Międzynarodowy Dzień Naprawy

 

Tak często nie reperujemy już rzeczy, tylko zastępujemy je nowymi. Bardziej nowoczesnymi, szybszymi, sprawniejszymi. Czy to dobrze?

Porozmawiajcie o tym z dziećmi – małymi i starszymi – po lekturze książki Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel pt. Pacownia Aurory.

Aurora, która od lat zajmuje się złamanymi sercami, pewnego deszczowego dnia postanawia zamknąć swoją pracownię, bo czuje się niepotrzebna. Na ulicy Rzemieślników nie ma już rzemieślników. Są za to banki i fast foody, a przechodnie… wpatrują się w ekrany swoich komórek. Nie zaglądają już do jej pracowni.

Dlaczego? Przecież „serce potrzebuje troski. No i przede wszystkim czasu”…

Dlaczego nie reperujemy swoich serc. Ale i związków…

Dlaczego nie reperujemy ukochanych lalek czy misiów? Filiżanki po Babci. Zegarka po pradziadku. Parasola przywiezionego z dalekiego świata… I rzeczy codziennych, które często mogłyby służyć jeszcze wiele, wiele lat.

Czy zawsze wszystko warto wymieniać na nowszy model?

Warto – rozmawiając z młodzieżą – sięgnąć m.in. do opowiadań Żółte spodnie Roksany Jędrzejweskiej-Wróbel ze zbioru Latający talerz oraz Od odważnych świat zależy Marcina Kozioła
z Sieci widmo, żeby pokazać, jak nieekologiczne jest wyrzucanie rzeczy. Nie przez przypadek książki te wydaliśmy w serii OCALIMY ŚWIAT. Naprawianie rzeczy to także jedna z metod na ocalenie nas wszystkich… przed utonięciem w śmieciach.

 

24pt

Międzynarodowy Dzień Bibliotek Szkolnych

Wszystkim Bibliotekarkom i Bibliotekarzom dziękujemy za ich wielką pracę na rzecz popularyzacji czytelnictwa!

Organizujemy Kluby Motyli Książkowych dla najmłodszych czytelników. Ideą Klubów Motyli Książkowych tworzonych przy bibliotekach publicznych, a także w bibliotekach szkolnych oraz w przedszkolach, są cotygodniowe spotkania, podczas których dzieciom – zapraszanym wraz z rodzicami lub dziadkami – czytane są na głos książki, po czym organizowane są zajęcia plastyczne, ruchowe lub inne zabawy związane z przeczytanym tekstem. Mali uczestnicy stają się posiadaczami legitymacji Członka Klubu Motyli Książkowych.

 

25so

Dzień Kundelka / Dzień Ustawy o Ochronie Zwierząt

 

Porozmawiajmy o schroniskach dla zwierząt, zainicjujmy zbiórkę karmy, koców, itp. dla schronisk, zachęćmy starszych uczniów do wolontariatu w schroniskach dla zwierząt.
Taką akcję podjął między innymi Teatr Nowy w Łodzi, na scenie którego od kilku lat można zobaczyć znakomity musical „My, psy!” – o psach z wysypiska śmieci – po którym dzieci, często przychodzące na spektakl kolejny i kolejny raz, wielokrotnie zostawiają w teatrze… karmę dla psów ze schroniska.
Spektakl oparty jest na książce Henia psa My, psy, czyli czapka admirała Yamamoto! znakomitej pianistki i kompozytorki Leny Ledoff oraz aktora Przemysława Dąbrowskiego – pomysłodawców spektaklu, autorów scenariusza i piosenek, którzy wcześniej książkę swojego psa Henia „przetłumaczyli” na ludzki. Po przeczytaniu tej książki czy zobaczeniu spektaklu nikt nie będzie obojętny na los bezpańskich psów – kundelków i nie tylko kundelków! Przecież każdy pies ma prawo do swojego człowieka.

 

29śr

Dzień Internetu

 

Internet to jeden z najważniejszych wynalazków XX wieku. Dzień Internetu obchodzony jest w każdą rocznicę wysłania 29 października 1969 r. pierwszej wiadomości pomiędzy dwoma komputerami. Dziś wysyłamy takich wiadomości niezliczenie wiele. Internet dostępny jest niemal
w każdym miejscu. Możemy więc bez problemu natychmiast się porozumiewać nawet na duże odległości, rozmawiać, utrzymywać kontakty towarzyskie, zdobywać wiedzę, robić zakupy, słuchać muzyki, oglądać filmy czy mecze, płacić rachunki. Ale…

To ALE jest równie wielkie jak lista możliwości. Do myślenia daje z pewnością znakomita, uhonorowana I nagrodą w Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren książka dla młodzieży Elżbiety Jodko-Kuli Zaplątani w sieci, świetnie pokazująca zarówno dobrą, jak i niebezpieczną stronę internetu.

Na prawdziwej historii uzależnienia dziewczynki od gry w sieci oparta jest bardzo ważna, dająca
do myślenia młodym czytelnikom i ich rodzicom, i dziadkom książka Już, już! Katarzyny Wasilkowskiej.

Z jeszcze młodszymi dziećmi porozmawiać można o dobrym i złym obliczu internetu po przeczytaniu im Taty w sieci Philippe’a de Kemmetera. To dobry moment, by dziecko samo doszło do wniosku,
że prawdziwy świat – przyjaciół, sąsiadów – jest tuż obok, a nie w sieci, która nigdy i dla nikogo
nie powinna być całym światem. Choć ma tyle również wiele dobrych stron.

31pt

Dzień Rozrzutności

Kolejna okazja do rozmów o ekologicznym trybie życia, o umiarze, wartości ograniczenia konsumpcji, o recyklingu, oszczędności. Działajmy wspólnie na rzecz oszczędności, np. realizując PROJEKT: OSZCZĘDNOŚĆ. Oszczędzajmy wodę, prąd, nie kupujmy zbędnych ubrań, zorganizujmy np. wymianę ubrań w szkole (oczywiście za zgodą rodziców) itp. Ale skoro rozrzutność – generalnie cecha niezbyt chwalebna – doczekała się swojego dnia w kalendarzu, zastanówmy się, czy można być pozytywnie rozrzutnym, np. hojnie rozdzielając uśmiechy, pochwały, słowa wsparcia i dobre uczucia.