1pon

Rozpoczęcie roku szkolnego 2025/2026

Uczniom, nauczycielom, bibliotekarzom i wszystkim osobom związanym z edukacją dzieci
i młodzieży życzymy pomyślnego, przynoszącego satysfakcję roku szkolnego 2025/2026!!!

2wt

Zapraszamy do udziału w naszych wyjątkowych programach wspierających wszechstronny rozwój dzieci!

Od nowego roku szkolnego 2025/2026 ruszamy z ofertą kulturalno-edukacyjną adresowaną do dzieci i młodzieży na wszystkich poziomach kształcenia przedszkolnego i szkolnego.

Zapraszamy też do współpracy z Fundacją Liderek/Liderów kampanii społecznej „Cała Polska czyta dzieciom” oraz osoby chętne do włączenia się do kampanii w takiej roli.

W Strefie Lidera znajdują się informacje jak zostać Liderką/Liderem; materiały, dzięki którym poznasz lepiej ideę i praktykę wychowania przez czytanie oraz dowiesz się, jak działać i czytać dzieciom dla przyjemności – minimum 20 minut dziennie. Codziennie! – by wychować czytelników, którzy żyją lepiej i dłużej, gdyż podejmują mądrzejsze decyzje!

DLA PRZEDSZKOLI
Zachęcamy przedszkola do dołączenia do nowego programu MALI CZYTELNICY

Program skierowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym, ich wychowawców i rodziców. Jego celem jest wychowanie Małych Czytelników, wsparcie wychowawców w ich codziennej pracy, szczególnie w zakresie pedagogiki i literaturoznawstwa, oraz angażowanie rodziców w proces edukacji językowej i czytelniczej dzieci, a także wspierania ich rozwoju emocjonalnego, moralnego
i społecznego. Zgłoszenia do programu tylko do 28 września!

DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH, PONADPODSTAWOWYCH, BIBLIOTEK ORAZ INNYCH PLACÓWEK KSZTAŁCĄCYCH DZIECI I MŁODZIEŻ

W nowym roku szkolnym rozpoczynamy IV edycję Programu OCALIMY ŚWIAT, w którym dotychczas wzięło udział ponad 57 tys. uczniów!

OŚ to wyjątkowy program edukacji ekologiczno-moralnej łączący wiedzę w zakresie ochrony przyrody z uwrażliwianiem młodego pokolenia na potrzebę działania na rzecz wspólnego DOBRA. Program może być realizowany na każdym poziomie edukacji w szkołach podstawowych, a także
w szkołach zawodowych, technikach, liceach, bibliotekach, domach kultury i w innych placówkach edukacyjno-wychowawczych.

6so

Narodowe Czytanie 2025 – Jan Kochanowski

Akcja Narodowego Czytania została zainicjowana przez Parę Prezydencką Annę i Bronisława Komorowskich w 2012 roku wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.

Od tego czasu co roku na początku września odbywa się Narodowe Czytanie utworu wybranego przez Parę Prezydencką. Do tej pory były to m.in. Lalka Bolesława Prusa, Quo Vadis Henryka Sienkiewicza, Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, wybór noweli polskich czy Moralność Pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej, Kordian Juliusza Słowackiego.

W tym roku czytana będzie poezja Jana Kochanowskiego.

Do akcji Narodowego Czytania przyłączyć się mogą wszystkie chętne osoby, placówki edukacyjne
i kulturalne oraz instytucje publiczne i społeczne w kraju i za granicą.

Więcej o tegorocznej akcji można przeczytać na stronie Prezydent.pl.

8pon

Dzień Dobrej Wiadomości oraz Dzień Marzyciela

W Dniu Dobrej Wiadomości, a także Dniu Marzyciela sięgnijmy po Marzenia, czyli jeden z tomów serii Pan Kuleczka Wojciecha Widłaka z ilustracjami Elżbiety Wasiuczyńskiej i… pomyślmy o „jutro”, które jest „takim «dziś», w którym wszystko może się zdarzyć” – jak powiedziała kaczka Katastrofa. Czy to nie wspaniałe marzenie?

Wyobraźmy sobie swój wymarzony skarb piratów – w tym wypadku w roli skarbu wystąpił Pan Kuleczka, którego pilnowali wspólnie: piracka papuga, czyli mucha Bzyk-Bzyk, pies Pypeć z prawie drewnianą nogą i Katastrofa z przepaską na oku.

Czy można sobie wymarzyć lepszych przyjaciół? I wspanialszy spacer niż w deszczu? I jeszcze… żeby padało „tylko na tych, którzy to lubią!” – jak chciał Pypeć.

To są marzenia na każdą porę roku. I oczywiście na Dzień Marzyciela… w Dniu Dobrej Wiadomości!

A Wy? O czym marzycie? To dobry temat do rozmowy z dziećmi… Może tuż po przeczytaniu Marzeń. A może po wspólnym rozmarzeniu się nad Juliana Tuwima Dyziem marzycielem? Pamiętacie?

„Położył się Dyzio na łące,

Przygląda się niebu błękitnemu

I marzy:

Jaka szkoda, że te obłoczki płynące

Nie są z waniliowego kremu…

A te różowe –

Że to nie lody malinowe (…)”.

10śr

Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom

Marta – zdolna młoda skrzypaczka, córka dyrektora szkoły – popełnia przed koncertem samobójstwo.

Cicha, spokojna, wybitnie uzdolniona – miała grać tego popołudnia pierwsze skrzypce. Jednak wybrała śmierć. Dlaczego? Czy przyczyniły się do tego zawistne komentarze rówieśników, że ze względu na ojca nauczyciele wciąż ją faworyzują? Ojciec zaś uważał, że gra wciąż za słabo… Marta ćwiczyła więc więcej i więcej. Czuła, że powinna być najlepsza – zawsze i wszędzie.

W Światowym Dniu Zapobiegania Samobójstwom przywołajmy tę historię, zachęcając do rozmowy z nastolatkami o Marcie i jej problemach; o przemocy emocjonalnej, autorytaryzmie, autodestrukcji, depresji.

Przypominamy, że w 2. tomie Gorzkiej czekolady znajdziecie Pierwsze skrzypce Katarzyny Ryrych oraz 12 innych opowiadań o ważnych sprawach. A po każdym z nich – rozmowę z psychologiem, która również może stać się kluczem do dyskusji.

*

Problem samobójstw dzieci i młodzieży jest bardzo poważny, każdego roku wzrasta liczba młodych ludzi, którzy próbują odebrać sobie życie. Wielu z nich, niestety, robi to skutecznie. Porozmawiajmy o różnych sposobach radzenia sobie z sytuacjami, które wydają nam się bez wyjścia.
O rozwiązywaniu problemów oraz o ważnej roli osób, które możemy powiadomić lub poprosić
o pomoc, gdy życie nas przerasta. A także – do jakiej instytucji lub do jakiego specjalisty możemy się zwrócić się o pomoc?

Ważne jest też, by każdy z nas uświadomił sobie, że może kogoś wesprzeć, a nawet ocalić mu życie – słowem, konkretną pomocą, akceptacją, zachętą, obecnością. I co szczególnie ważne w dobie hejtu internetowego, tworzenia klasowych klik i praktyki wykluczania/dręczenia osoby „odmiennej” od innych: że nieprzyjazne, wrogie zachowanie kolegów, a nawet ich na pozór niewinne i w intencji zabawne zachowanie lub nieprzemyślane złośliwe uwagi i zachowania mogą mieć tragiczne następstwa – mogą kogoś bardzo zranić, a nawet popchnąć do dramatycznej decyzji
o samobójstwie.

Przeczytajmy młodszym dzieciom (od 8 lat) opowiadanie o białym marszu po śmierci uczennicy
z tomu Małgorzaty Szyszko-Kondej Wtorek, godz. 15.00, a starszym uczniom (od 11 lat) oprócz opowiadania Pierwsze skrzypce także Pstryk Pawła Beręsewicza z 2. tomu Gorzkiej czekolady. Znakomitą książką obnażającą mechanizm hejtu, który może doprowadzić ofiarę do samobójstwa, jest też Siedem dni Eve Ainsworth (od 12 lat).

10śr

Dzień Piłkarza

Na naszej Złotej Liście znajdziecie kilka znakomitych, chętnie czytanych przez dzieci, rodziców i dziadków biografii sławnych piłkarzy. Trudno o bardziej motywujące książki niż seria Yvette Żółtowskiej-Darskiej, mamy młodego fana sportu, która postanowiła opowiedzieć dzieciom o ich drodze do sukcesu. Często niełatwej i nieoczywistej – jak
w przypadku kapitana reprezentacji Polski, Roberta Lewandowskiego, kiedyś najdrobniejszego gracza w dziecięcych drużynach, który jeszcze nie zapowiadał się na Najlepszego Piłkarza Świata roku 2020.

Bo o sukcesie decydują nie tylko tzw. warunki, ale również, a może przede wszystkim pasja, wiara
w siebie i wytrwałość! W przypadku Lewego ogromny wkład w rozwój jego sportowego talentu
i niezwykłej siły wewnętrznej wnieśli rodzice – będący sportowcami i nauczycielami WF-u – oraz mądrzy trenerzy, którzy wspierali małego piłkarza „o nóżkach jak patyczki”. „Kiedy dorosły – rodzic, trener czy nauczyciel – daje wsparcie, broni, wierzy w dziecko, młodemu człowiekowi rosną skrzydła” – pisze Autorka. I to nie tylko w sporcie, dodajmy.

To barwna, wzbogacona dziesiątkami zdjęć, opowieść o 6-letnim walczaku, o pierwszych klubach „Bobka” i o Robercie-Zawodowcu – w Legii Warszawa, Borussii Dortmund i Bayernie Monachium. Przeczytacie też o jego porażkach. O bólu 16-latka po śmierci ukochanego taty, który nie zdążył ucieszyć się kontraktem syna z wymarzoną Legią. I o dramacie 17-latka po kontuzji, skreślonego przez klub.

Obok biografii Lewy. Chłopak, który zachwycił świat polecamy też m.in. książki

Messi. Mały chłopiec, który stał się wielkim piłkarzem

Ibra. Chłopak, który odnalazł własną drogę.

13so

Rocznica urodzin Juliana Tuwima

13 września 1894 roku urodził się poeta, którego twórczość od lat gości pod naszymi „strzechami”. Ile jego wierszy znamy na pamięć?! Jak często cytujemy Lokomotywę, Słonia Trąbalskiego czy Zosię samosię!
Od dzieciństwa słyszymy od rodziców O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci, a naszą wyobraźnię rozbudza Pan Maluśkiewicz i wieloryb. I oczywiście podziwiamy mistrzowskie wykonania Ptasiego radia (niezrównana Irena Kwiatkowska!). 
A w dorosłym życiu – czy nie czekamy jak pani słowikowa? Nie zrywamy podłogi, szukając czegoś niczym pan Hilary? Te wiersze są z nami od najmłodszych lat, ale też w tych magicznych chwilach, gdy czytając dzieciom czy wnukom, odnajdujemy w sobie dziecko, które kiedyś po raz pierwszy słuchało zachwycone Rzepki czy Kotka…
Często to właśnie Julian Tuwim otwiera przed nami bramę z napisem POEZJA… za którą czeka wiele tomów wierszy dla dorosłych. Bo, jak pisał: „Poezja – jest to, proszę panów, skok,
Skok barbarzyńcy, który poczuł Boga!”.

*

A czy wiedzą Państwo, że corocznym sygnałem do rozpoczęcia organizowanych przez naszą Fundację Ogólnopolskich Tygodni Czytania Dzieciom jest wspólne czytanie Tuwimowskiej Lokomotywy? Tygodnie Czytania to czytelnicze święta, które odbywają się w setkach miejscowości w całym kraju. Zapraszamy do obejrzenia naszych materiałów online z ostatnich Tygodni Czytania:

XIX OTCD – Cała Polska czyta dzieciom o zwierzętach
XX OTCD – Lubimy czytać polskich autorów
XXI OTCD – Polscy autorzy dla klimatu
XXII OTCD – Książka jest jak ogród
XXIII OTCD – Porozmawiajmy o książkach, Tygrysie!
XXIV OTCD – Czytanie zbliża

i dołączenia do grona lokalnych organizatorów kolejnego Tygodnia Czytania Dzieciom!

Nasza lokomotywa wyruszy w swój 25. czytelniczy rajd na przełomie maja i czerwca 2026 roku.

19pt

Dzień Dzikiej Flory, Fauny i Naturalnych Siedlisk

„Wskutek działalności człowieka – rozbudowywanie miast, osuszanie torfowisk, karczowanie lasów, zanieczyszczanie wód – naturalne siedliska często zanikają”.

Dzień Dzikiej Flory, Fauny i Naturalnych Siedlisk to dobra okazja, żeby przyjrzeć się, jak zmieniły lub zmieniają się miejsca, które znaliśmy.

Pełne zieleni i ptactwa, czasem zarośnięte i niedostępne, a jednak tętniące życiem. Nad dzikimi stawami słychać rechot żab, pluskanie ryb i ptasie nawoływania. No właśnie… coraz rzadziej.

Tak jak bohater opowiadania Krzysztofa Kochańskiego Wodnik z rzeki ze zbioru opowiadań Latający talerz powracamy do stron, które z dzieciństwa zapamiętaliśmy jako zielone i radosne. Niestety, koparki, buldożery i betonowe tamy zmieniają krajobraz nie do poznania. Na pewno znacie takie sytuacje…

O ile dosłowna ochrona takich naturalnych siedlisk różnych gatunków zwierząt (fauny) i roślin (flory) rzadko może zależeć od nas samych, o tyle budowanie świadomości społecznej już nie.
W naszej serii książek Ocalimy Świat podpowiadamy co można zrobić. Na końcu opowiadania Wodnik
z rzeki jego bohater symbolicznie wyrzuca pewną walizkę. Co w niej było? Koniecznie przeczytajcie, żeby się dowiedzieć!

Warto też przeczytać pełen optymizmu Dzień Kumaka Barbary Kosmowskiej z tego samego tomu, by uwierzyć, jak wiele można zrobić, nawet jeśli jest się jeszcze młodszym nastolatkiem.

20so

Ogólnopolski Dzień Przedszkolaka

Z okazji Ogólnopolskiego Dnia Przedszkolaka wybraliśmy prześliczną książkę Rafała Witka Przedszkole imienia Barbary Wiewiórki z ilustracjami Aleksandry Fabii.

Do tego przedszkola przyjmowane są różne dzieci: „mali ludzie, małe koty, małe psy, małe jeże,
a nawet króliki i fretki”. Tu każdy jest mile widziany, bo w tym przedszkolu każde dziecko uczy się przyjaźni i wzajemnego szacunku, otwierając się na innego… nie, nie tylko człowieka, lecz każdą żyjącą istotę.

Nikt tu nie jest lepszy ani gorszy, wszyscy pięknie się uzupełniają. I na pewno dobrze brzmią razem w chórze, śpiewając Piosenkę przedszkolaków, której tekst i nuty również znalazły się w tej książce.

To wartościowe źródło tekstów dla rodziców i nauczycieli przedszkola. Jednak przede wszystkim to pełna humoru, mądra i pogodna lektura dla małych czytelników – przedszkolaków, a nawet przed-przedszkolaków, którzy po jej lekturze nie będą mogli się doczekać pójścia do przedszkola.

Wszystkiego najlepszego, kochane przedszkolaki! Nawet nie wiecie, jak Wam zazdrościmy… Także nie zawsze lubianego przez Was leżakowania!!!

21nd

Międzynarodowy Dzień Pokoju

Znakomitym pretekstem do rozmowy z nastolatkami w tym dniu może być przemówienie Mariana Turskiego wygłoszone z okazji 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau, podczas którego prelegent sformułował XI przykazanie „Nie bądź obojętny!”

A do wspólnego czytania warto w tym dniu wybrać książkę Pawła Beręsewicza Czy wojna jest dla dziewczyn? i podyskutować o jej przesłaniu: wojna nie jest dla nikogo! Znakomitymi lekturami będą też – traktujące o późniejszych latach wojny i okupacji: dla młodszych czytelników – Asiunia oraz Mój tato szczęściarz Joanny Papuzińskiej, Bezsenność Jutki Doroty Combrzyńskiej-Nogali, Wojna na Pięknym Brzegu Andrzeja Grabowskiego, a także – dla dzieci w wieku 10+ Arka czasu Marcina Szczygielskiego (książka otrzymała Grand Prix III edycji Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren organizowanego przez Fundację) lub Rutkę Joanny Fabickiej.

Przeczytajmy także starszym uczniom wiersze wojenne (np. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Jerzego Ficowskiego) i podyskutujmy z dziećmi o grozie wojny i jej skutkach. Porozmawiajmy też
z nimi o współczesnych wojnach, np. w Syrii, na Ukrainie, w Strefie Gazy. Wybierzmy wartościowe artykuły na ten temat.

Ważnym wydarzeniem mogłoby być spotkanie z osobą, która przeżyła działania wojenne – posłuchanie wspomnień dziadków, weteranów wojennych lub uczestników misji pokojowych
w czasie współczesnych wojen.

29pon

Ogólnopolski Dzień Głośnego Czytania

Ogólnopolski Dzień Głośnego Czytania został ogłoszony przez Polską Izbę Książki po raz pierwszy we wrześniu 2001 roku, cztery miesiące po inauguracji fundacyjnej kampanii społecznej „Cała Polska czyta dzieciom”, gdy temat głośnego czytania został dostrzeżony i nagłośniony w naszym kraju.

Proponujemy, by we wszystkich przedszkolach i szkołach zainaugurować tego dnia codzienne głośne czytanie dzieciom!

A wszystkie osoby, które chciałyby koordynować promocję czytania w swoich placówkach, zapraszamy do rejestracji w charakterze Liderki/Lidera kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”.

30wt

Międzynarodowy Dzień Tłumacza

 

Czy Winnie-the-Pooh, kultowa książka Alana Alexandra Milne’a, podoba Wam się bardziej jako Kubuś Puchatek Ireny Tuwim, czy jako Fredzia Phi-Phi Moniki Adamczyk-Garbowskiej?

A Anne of Green Gables bliższa jest jako Ania z Zielonego Wzgórza Rozalii Bernsteinowej czy Anne
z Zielonych Szczytów Anny Bańkowskiej? A może Ania z Zielonego Wzgórza pióra Pawła Beręsewicza? Tak, „pióra” – bo przecież każdy TŁUMACZ to AUTOR, który dzieli się swoim odczytaniem tłumaczonej książki, a czasem – jak w przypadku Ireny Tuwim – wręcz własną jej wersją.

Wielu wielbicieli Kubusia Puchatka zna na pamięć piosenki Misia o Bardzo Małym Rozumku; cytujemy Kłapouchego, Prosiaczka, Krzysia… Ale czy odnajdziemy wszystkie te cytaty w oryginale? Czy nie warto więc – obok świetnej twórczej interpretacji oryginału – poznać też wierniejszego tłumaczenia?
Czy nie warto sięgnąć – pamiętając klasyczne wydania – po nowsze Anie? Porównać tłumaczenia Momo, Zabić drozda i wiele, wiele innych? Przyjrzeć się „kuchni literackiej”?

W Międzynarodowym Dniu Tłumacza kłaniamy się nisko wszystkim, którzy wzbogacają nasze życie swoimi przekładami. Bez Was bylibyśmy znacznie ubożsi. Aż chciałoby się sparafrazować Jonasza Koftę i westchnąć: „Pamiętajcie o tłumaczach”… I to nie tylko 30 września!